De actualiteit van de Tweede Wereldoorlog

Balans tussen pedagoog en historicus

Een belangrijk thema dat tijdens de bijeenkomst centraal stond, is de wijze waarop je als docent of als educator balanceert tussen de rol als pedagoog en als historicus. Om de discussie te stimuleren presenteerde Bjorn Wansink (Universiteit Utrecht) een model dat de verschillende kenmerken van ’teaching’ en ‘preaching’ laat zien. Waar de docent als historicus wellicht meer uitgaat van het verleden, rationaliteit en het communiceren van waarden, zal hij als pedagoog meer de nadruk leggen op het heden, emotie en het overdragen van waarden. Volgens Wansink is een hete geschiedenis minder geschikt voor een puur historische benadering, omdat je sneller een moreel standpunt inneemt dan bij een koudere geschiedenis.

Het hangt af van de context waarin de leraar opereert of de balans meer doorslaat richting ’teaching’ of ‘preaching’. Zo zal een docent die te maken heeft met Holocaust-ontkenning in de klas sneller zijn pedagogische rol laten domineren. Daarnaast heeft het sterk te maken met de doelen die aan het vak worden gesteld. In eerste instantie zullen docenten wellicht gemakkelijk kiezen voor een academische distantie. De keuze om hier iets aan toe te voegen, wordt soms bewust, maar soms ook onbewust gemaakt. Uit onderzoek van Wansink naar de opvattingen van leraren over het presenteren van geschiedenis als constructie, blijkt dat sommige docenten dit voor een geschiedenis als die van de Holocaust problematisch vinden, terwijl anderen dit juist belangrijk vinden, bijvoorbeeld om te laten zien dat het een onaantastbare en sacrale geschiedenis is geworden.